Je hoort het overal. Op straat. In de bus. In de supermarkt. Misschien heb je bij je eigen adolescente kleinkinderen weleens iets gehoord en gedacht: wátte?! Zinnen die voor de jeugd volkomen logisch zijn, maar voor opa en oma klinken als een geheime code. “Wollah, bro, ik ben skeer maar wel chille vibe, snap je?” Nou, nee. We snappen er geen jota van.
Foto: Luisa Machacon
Kleinkinderen op de middelbare school praten graag een woordje mee. Ze beschouwen hun ignorante^ grootouders als wezens uit het pleistoceen^. (^Gebruik deze woorden eens terloops en wacht af).
“Opa, je moet gewoon effe meegaan in de vibe.” De vibe. Alsof je daar een kaartje voor kunt kopen en instapt. En elke keer als je denkt: “Hoera, ik snap dit woord,” is het alweer uit. ‘Swa’ is zó vorige maand.
Deze onbegrijpelijke taalontwikkeling is bijna niet bij te houden voor mensen die niet dag in, dag uit intensief met jongeren optrekken. Misschien dat docenten er iets van meekrijgen. Onderzoek -ja serieus- leert ons dat het een mengsel is van straattaal, Engels, talen uit andere culturen, online jargon en uitdrukkingen uit series en populaire computergames.
Als je nu denkt: hier kan geen woordenboek tegenop, dan heb je het mis. Want zie, er is inmiddels een serieus woordenboek: Straatwoordenboek.nl.
Maar eerlijk, er zit ook iets moois in. Taal leeft. Jongeren bazelen er vrolijk op los en maken hun eigen wereldtaal. Wij deden dat vroeger ook een beetje — alleen noemden we het dan “cool hangen op het schoolplein” in plaats van “spitten met de gang”.
Dus als oma hoort: “Wollah, oma, je pannenkoeken zijn fire”, dan hoef je niet de brandweer te bellen. Je mag quasi begrijpend glimlachen. Dat betekent namelijk dat jouw pannenkoeken top zijn. Misschien hoeven we de jeugdtaal niet te begrijpen om mee te doen. Misschien is een lach, een luisterend oor en af en toe een “yo, bruh” genoeg.
Al blijft het lastig om serieus te blijven als je kleinkind zegt: “Opa, je drip is lowkey lit.”
Wat dat ook moge betekenen.
*Woordenlijst en hun herkomst:
Wollah: ik zweer het, ik meen het (Arabisch)
Bro: broer (Engels, afkorting, ook voor mensen die geen broer zijn; later vervormd tot bruh)
Skeer: blut, platzak (Surinaams)
Chill(en): relaxed (Engels)
Vibe: sfeer (Engels)
Crack(ed): kapot (ook als: moe, hongerig), onzin, type harddrug
Swa: vriend, gozer (afgeleid van zwager), maar ook: zweet, schatje (Éwa swa!)
Spitten: rondhangen, rappen (“spitta” heeft echter een criminele betekenis).
Nog even dit: het zijn echt niet alleen maar verbasteringen uit het Engels of andere culturen. Ook in de Nederlandse taal krijgen oude woorden een nieuwe betekenis.
Want, wat weet u van “sneeuwvlokje?”
Tips:
- Kijk eens op Straatwoordenboek.nl. Een wereld gaat voor je open en misschien verras je je kleinkinderen op een dag met een super-vet-coole uitspraak;
- Kijk (terug) naar de serie Oogappels (woensdags NPO1): intergenerationeel en ijzersterk. “Sneeuwvlokje” komt voor in de aflevering van 8 oktober 2025.
Meer columns van Simone? Lees ook:
