Waarom investeren in vriendschap op latere leeftijd zo belangrijk is

1. Vriendschap is vrijwillig — dus vaak positiever

De Duitse onderzoeker Oliver Huxhold en collega’s ontdekten dat informele sociale activiteiten met vrienden bij 65-plussers samenhingen met hogere levens­tevredenheid en minder negatieve gevoelens. In hun longitudinal study bleek: activiteiten met familie leverden géén verhoging van levens­tevredenheid op, terwijl activiteiten met vrienden dat wel deden.

‍
Het verschil zit ‘m erin dat familiebanden vaak verplichting met zich meebrengen, terwijl vriendschap echt een keuze is en daardoor vaak meer vreugde, erkenning en gelijkwaardigheid kent.

2. Vriendschappen worden belangrijker naarmate we ouder worden

In een studie van Katherine L. Fiori, Windsor & Huxhold (“The Increasing Importance of Friendship in Late Life”) wordt opgemerkt dat in recentere generaties vriendschappen in de latere levensfase steeds meer waarde krijgen.
De verklaring is deels demografisch (kleinere gezinnen, meer solo-wonende ouderen), maar ook psychologisch: wanneer tijd beperkter lijkt, kiezen mensen bewust voor waardenvolle relaties. Vriendschappen bieden dan vaak een diepere, oprechte verbinding.

3. Vriendschap draagt bij aan gezondheid en welzijn

Uit het onderzoek bleek dat oudere volwassenen die regelmatig sociale activiteiten ondernamen met vrienden, meer positieve gevoelens rapporteerden én minder negatieve gevoelens.
Dat suggereert dat vriendschappen fungeren als buffer tegen isolatie, depressieve gevoelens, lichamelijke klachten — kortom: vriendschap is ‘gezond’. (Hoewel vriendschap natuurlijk géén wondermiddel is.)

4. Familierelaties veranderen vaak

Met ouder worden verandert vaak de rol van familie: kinderen hebben hun eigen leven, partnerrelaties kunnen veranderen of verdwijnen, mantelzorg komt in beeld. Familiebanden zijn vaak zwaar belast met verwachtingen, zorgen, verplichtingen. In het onderzoek zagen de auteurs dat informele uitjes met familie bij ouderen soms toenamen in negatieve gevoelens (negatief affect) in plaats van alleen positieve effecten.
Vriendschap daarentegen is vaak flexibeler, gelijkwaardiger en minder beladen met oude rollen.

5. Praktische tips om vriendschap te onderhouden en aan te gaan

• Plan regelmatig contact: Een vaste koffie-of wandeling-met-een-vriendin maakt verschil.
• Wees actief in je keuze voor vriendschap: Ook op latere leeftijd kun je nieuwe mensen ontmoeten via hobby’s, cursussen, vrijwilligerswerk.
• Investeer in kwaliteit: Goede vriendschappen vragen aandacht en energie, maar die investering betaalt zich uit in welzijn.
• Leg kleine rituelen vast: Bijvoorbeeld samen een boekenclub, een maandelijkse lunch of samen een cursus volgen.
• Openstaan voor nieuwe vormen: Soms zijn vrienden niet ouder-of leeftijdsgenoot maar ontstaan vriendschappen ook via online of intergenerationele netwerken.
• Durf los te laten wat niet werkt: Omdat we eerder geneigd zijn om relaties te behouden, ook als die niet meer goed voelen, is het soms bevrijdend om selectiever te worden in welke vriendschappen je actief houdt.

In de derde levensfase is vriendschap niet alleen “leuk” — het is essentieel. Omdat vriendschappen vrijwillig en betekenisvol zijn, ze positieve emoties oproepen, en omdat de rol van familie verandert, kan een goede vriend(in) vaak nét dat verschil maken in welzijn en levens­tevredenheid. Kortom: blijf investeren in vriendschap. Ook – of juist – op latere leeftijd.

‍