Tips bij het raadplegen van ‘Dr. ChatGPT'

1. Gebruik ChatGPT alleen als inhoudelijke startplek, niet als vervanging van een echte arts

Voordelen zijn er zeker: ChatGPT, en vergelijkbare modellen, kunnen snel informatie geven over gezondheid, symptomen of medische begrippen — waardoor kennis toegankelijker wordt. Bijvoorbeeld: onderzoek laat zien dat ChatGPT goede “schriftelijke” antwoorden kan geven op medische vragen.
Maar het blijft onmiskenbaar: ChatGPT kan geen arts vervangen. Het mist vaak context, nuance, individuele patiënt-geschiedenis, actuele richtlijnen, en het vervult niet de rol van klinisch oordeel.

Tip: Gebruik het om jezelf te informeren, vragen te bedenken voor je arts, medische taal te begrijpen, maar stop niet met het raadplegen van een professionele zorgverlener wanneer nodig.

2. Wees alert op onvolledigheid of onjuistheden — check meerdere bronnen

Onderzoek toont aan dat hoewel ChatGPT vaak bruikbare informatie genereert, er regelmatig fouten of onnauwkeurigheden in zitten. Zo bevatte in één studie ongeveer 34 % van de behandelingsadviezen tenminste één onderdeel dat niet in lijn was met klinische richtlijnen.
Ook werd vastgesteld dat ChatGPT antwoordsessies genereert die vaak “veilig overkomen” maar niet per se volledig of specifiek zijn.
En: omdat veel gebruikers de antwoorden geloven — zelfs als ze onjuist zijn ­— is er een risico op verkeerde beslissingen.

Tip: Wanneer je gezondheidsadvies krijgt via ChatGPT:

• Vergelijk dat advies met betrouwbare bronnen (zoals medische websites, officiële richtlijnen).
• Vraag: ‘Is dat advies specifiek voor míjn situatie?’
• Wees extra voorzichtig als het gaat om ernstige symptomen, complexe aandoeningen of (mogelijk) levensbedreigende situaties.

3. Wees uiterst voorzichtig met persoonlijke medische informatie en privacy

Chatbots zoals ChatGPT worden draaiende gehouden door bedrijven op externe servers. Wanneer je gevoelige gezondheidsinformatie typt — bijvoorbeeld details over je aandoening of behandelgeschiedenis — dan loop je privacy-risico’s. Zo wijst onderzoek erop dat artsen via ChatGPT of vergelijkbare systemen soms patiëntgegevens invoeren die niet HIPAA-gecertificeerd zijn, wat juridische en veiligheidsrisico’s kan opleveren.
Daarnaast mag niet vergeten worden dat modellen zoals ChatGPT verlopen, of niet up-to-date zijn met de allerlaatste medische richtlijnen.

Tip:

• Vermijd het invoeren van volledige medische dossiers of identificeerbare patiëntgegevens.
• Gebruik generieke beschrijvingen in plaats van namen, exacte datums en persoonlijke identificatie.
• Zie antwoorden meer als algemene kennis dan als persoonlijke medische begeleiding.

4. Wees op je hoede voor emotionele of mentale gezondheidsvragen

Voor psychische gezondheidsvragen werkt het vaak anders dan voor fysieke klachten. Uit recent onderzoek blijkt dat AI-chatbots op dit gebied extra risico’s kunnen meebrengen: denk aan het versterken van verkeerde denkpatronen, het geven van ongeschikte adviezen, of het geven van valse geruststelling aan mensen die echt professionele hulp behoeven.
Bijvoorbeeld: bij mentale gezondheidsproblemen is vaak menselijke empathie, context, nuance en professionele diagnose vereist — iets waarin een chatbot niet adequaat kan voorzien.

Tip:

• Zie ChatGPT-antwoorden nooit als therapie of vervanging van psycholoog/psychiater.
• Bij ernstige klachten, suicidaliteit, crisis-situaties: direct contact met hulpverlening zoeken.
• Gebruik het hooguit om informatie te krijgen of om te helpen reflecteren, niet voor zelfdiagnose of zelfbehandeling.

5. Stel goede vragen en gebruik ChatGPT bewust — “AI-gezondheidsvaardigheden”

Hoe je de vragen stelt maakt uit: recent onderzoek toont aan dat hoe je prompt formuleert (hoe specifiek, hoe duidelijk) invloed heeft op de kwaliteit van het antwoord.
En door jezelf te trainen in wat ik “AI-gezondheidsvaardigheden” noem — zoals kritisch lezen, nagaan van bron, herkennen van vage uitspraken — kun je de hulp van ChatGPT beter benutten zonder jezelf in gevaar te brengen.

Tip:

• Formuleer je vraag zo concreet mogelijk: “Ik heb last van x, y en z symptomen, wat zijn mogelijke oorzaken?”
• Vraag om alternatieven: “Welke typische oorzaken zijn er, en wanneer moet ik direct contact opnemen met de huisarts?”
• Vraag ook om beperkingen: “In welke gevallen geldt dit niet, of wat zijn de waarschuwingssignalen?”
• Check de datum of relevantie van het advies: “Is dit advies gebaseerd op de recentste richtlijnen?”
• En: gebruik de output als input voor je arts: print of noteer het antwoord en bespreek het met je zorgverlener: “Ik las dit, wat vindt u hiervan?”

Het is aantrekkelijk: je typt je klacht of vraag, en “Dr. ChatGPT” geeft in enkele seconden een antwoord. Maar: de werkelijkheid is genuanceerder. AI-chatbots kunnen helpen — ze kunnen informeren, vragen opwekken, taal begrijpelijk maken — maar ze kunnen niet op betrouwbare wijze het professionele oordeel vervangen. De kennis is er, maar de context ontbreekt, en de verantwoordelijkheid blijft bij jou én je arts.

Kort samengevat:

• ✅ Gebruik ChatGPT als hulpmiddel, niet als eindstation.
• ⚠️ Wees kritisch en check antwoorden.
• 🔒 Bescherm je privacy.
• 🧠 Voor psychische klachten: extra voorzichtig.

‍