Sámal Joensen-Mikines (1906–1979) — geboren op het afgelegen eiland Mykines in de Faeröer-eilanden — geldt als de grondlegger van de moderne Faeröerse schilderkunst. Zijn werk is diep geworteld in de ruige natuur, het woeste weer en het eenvoudige maar harde bestaan op Mykines: de zee, steile hellingen, kale heuvels en kleine vissersdorpjes kwamen keer op keer terug in zijn doeken.
.png)
Joensen-Mikines werd geboren op 23 februari 1906 als oudste van zes kinderen op Mykines. Zijn artistieke aanleg toonde zich al vroeg: in 1927 maakte hij zijn debuut in de eerste kunsttentoonstelling ooit op de Faeröer, samen met twee collega-kunstenaars.
Vanaf 1928 studeerde hij aan de Royal Danish Academy of Fine Arts in Kopenhagen. Na zijn studie vestigde hij zich in Denemarken, maar hij keerde elke zomer terug naar Mykines — zijn geboorteland bleef zijn belangrijkste bron van inspiratie.
Die dubbele verbondenheid — tussen de Faeröer en Denemarken — markeert ook het spanningsveld in zijn werk: enerzijds het heimwee, de melancholie, het rauwe leven; anderzijds de verfijning en reflectie van een geletterde kunstenaar in Europa.
In zijn vroegste werk — vooral in de jaren ’30 — schilderde Joensen-Mikines landschappen en dorpen op Mykines met een realistische inslag. De sfeer is sober, de kleuren vaak donker: hij registreerde het harde bestaan op de eilandengroep in al zijn eenvoud.
Na de Tweede Wereldoorlog transformeerde zijn stijl geleidelijk. Hij omarmde een expressievere beeldtaal, beïnvloed door expressieve meesters én door zijn eigen innerlijke beleving. Tegelijk maakte hij zich los van strikte naturalistische weergave en realiseerde landschappen waarin kleur, licht en compositie centraal stonden.
Zo ontstond een oeuvre dat zich tussen impressionisme en expressionisme beweegt — doeken waarin licht, ruimte en sfeer even belangrijk zijn als onderwerp of realistische weergave.
Van 11 oktober 2025 tot 8 februari 2026 toont Museum Belvédère in Oranjewoud / Heerenveen de eerste solotentoonstelling in Nederland van het werk van Joensen-Mikines: Sámal Joensen-Mikines – Always the Sea.
De tentoonstelling concentreert zich op landschappen en zeegezichten — doeken waarin de ruigheid van de Faeröer, de dramatiek van het Noord-Atlantisch klimaat en de verstilde kracht van het eiland Mykines voelbaar zijn.
Volgens de museumdirectie en curatoren past zijn werk goed bij de traditie van Noord-Nederlandse landschapskunst — ook daar is het land gevangen in lucht, licht, zee en stilte.
Bij de tentoonstelling verschijnt bovendien een Nederlandstalige monografie, rijk geïllustreerd en met essays die het leven en werk van Mikines situeren in zowel Faroese als Europese context.
Sámal Joensen-Mikines is — met recht — de “vader van de Faeröerse schilderkunst”. Zijn schilderijen zijn geen postkaartachtige sentimenten, maar diep persoonlijke getuigenissen van een leven tussen zee, wind, dorpen en een kleine gemeenschap.
Met de tentoonstelling “Always the Sea” in Museum Belvédère krijgt niet alleen Nederland, maar heel West-Europa de kans om kennis te maken met een kunstenaar die met zijn blik op het Noorden, met zijn kleuren, licht en stem, laat zien dat het Afgelegen niet exotisch hoeft te zijn — maar gewoon menselijk.
