Pensioen: enfin, zoveel vrije tijd vooruit. Zo lijkt het althans. Maar wie zich net gepensioneerd heeft, merkt al snel dat die ‘zee van tijd’ niet vanzelf leidt tot rust of verveling – maar eerder tot een overvolle agenda. Denk aan oppassen op kleinkinderen, vrijwilligerswerk, beweging en zelfs (gedeeltelijk) doorwerken. Het is een uitdaging om tijd te maken voor wat écht belangrijk is.
.png)
Onderzoek naar tijdsbesteding laat een verrassend beeld zien. Volgens het NIDI‑Pensioenpanel is vrijwilligerswerk na pensionering niet alleen populairder, maar ook intensiever: steeg van zo’n 19 % vóór pensioen tot ongeveer 44 % wekelijks actief als vrijwilliger na AOW‑gerechtigde leeftijd. Een kwart doet zelfs meerdere keren per week mee.
De betrokkenheid bij de zorg voor kleinkinderen neemt eveneens toe, zowel bij volledig gepensioneerden als bij mensen die (deels) doorwerken. Toch ervaren velen dat ook als belastend – bij één op de vijf voelt het oppassen zich als zwaar, en bij 8 % als verplicht (ongeacht of men nog werkt).
En waarom zoveel activiteit? Volgens onderzoek naar ‘activity theory’ hangt actieve besteding van je tijd na je carrière sterk samen met je levensgeluk: actief blijven—via vrijwilligerswerk of andere bezigheden—bevordert je tevredenheid, zelfbeeld en mentale gezondheid, soms zelfs meer dan inkomen of gezondheid.
1. Noteer je werkweek.
Schrijf een week lang op hoe je je tijd besteedt: kleinkinderen, vrijwilligerswerk, sport, sociale activiteiten… Zo zie je hoe vol je leven al is en waar je ruimte creëert voor wat je écht wilt.
2. Stel je prioriteiten vast.
Wat wil je echt? Tijd voor je hobby, je kleinkinderen, nieuwe uitdagingen? Maak keuzes: wat kun je loslaten of minderen, zonder schuldgevoel, en wat geeft je energie?
3. Stel grenzen.
Zeg gerust 'nee' tegen iets dat niet past, ook al is het vanuit liefde of verplichting. Alternatieven kunnen helpen: tijdsplanning met je kinderen, duidelijkere rollen als vrijwilliger, of vaste oppasschema’s met flexibiliteit.
4. Wissel actief en rustig af.
Combineer inspanning met ontspanning. Vrijwilligerswerk of oppassen geven inhoud, maar lees, wandel of ontspan ook bewust—net zo waardevol voor jouw geluk.
5. Geef vrijblijvendheid ruimte.
Onderzoek wijst uit dat mensen die stoppen met vrijwilligerswerk er vaak aan willen terugdenken als de omstandigheden veranderen—zoals flexibiliteit of gezondheid verbeteren. Hou die optie open, zodat je opnieuw kunt beginnen wanneer het jou past.
6. Blijf jezelf ontwikkelen.
Zingeving komt niet alleen uit bezigheden; leren, nieuwe rollen of vrijwilligersactiviteiten met inhoud kunnen je vervulling en sociale contacten blijven bieden—tot zelfs je achtste decennium.
Je pensioen verdient geen automatische invulling. Door bewuste keuzes te maken, behoud je niet alleen structuur en betekenis, maar geef je jezelf ook de kans om te floreren. Gebruik deze zes tips als kapstok om je eigen balans te vinden en laat jouw pensioen passen bij wie jíj bent.
