Dit werk van Vincent van Gogh werd afgelopen periode in het Drents Museum op een dynamische wijze geprojecteerd op een enorm scherm samen met andere beelden. Don McLean’s lied ‘Vincent’, Starry, Starry Night is gebaseerd op dit schilderij. Het is een van zijn populairste werken, maar waarom? De wirwar aan beelden die je niet kunt vasthouden. Allemaal net verschillend van kleur, vorm, beweging. Wat ging er door hem heen toen hij dit zag en schilderde, vraag je je af. Zelf zei van Gogh dat het zijn pogingen waren om de sterrenhemelen vast te leggen. Hij schijnt een hele serie gemaakt te hebben.
Ik vind het een prachtig schilderij en associeer het met gedachten. Een mens heeft 40.000 tot 60.000 gedachten per dag. Wist je dat? Ik ook niet. Ik vraag me ook af hoe ze dit onderzocht hebben. Ik krijg er al grappige fantasieën bij. Ik vernam dit alles op een studiedag. Dat zijn wel 50 gedachten per minuut. Ook ‘s nachts gaat het door, vooral als je wakker ligt. Je zou er gek van worden. Wat ik echt schokkend vond was dat 80% van die gedachten negatief zouden zijn.
Het kan te maken met het beeld wat je op een moment hebt van jezelf. Dik of mager zijn, mooi of lelijk, slim of dom, lui of (hyper)actief, ongelukkig of gestoord, niet hip of populair genoeg. Het impostersyndroom is het idee dat veel mensen, min of meer heimelijk hebben, dat je nooit echt goed genoeg bent. Ook al prijst de hele wereld je. Vaak gaat het ook om zaken waar je je zorgen om maakt. Gedrag van je kinderen, geld, liefde en (familie)relaties, ziekte, kans op allerlei rampen die er zouden kunnen gebeuren, of kans om een miljoen te winnen, huisvesting, etc.
Ons brein lijkt zo “geprogrammeerd” dat de negatieve gedachten die te maken hebben met dreiging dominanter zijn dan de gelukkige gedachten. Het vervelende van die negatieve gedachten is dat ze de neiging hebben om de baas te worden over je denken. Ze blijven plakken, zoals sommige liedjes. Dat noemen we dan piekeren. En dat is heel fout. Denken we. Dat dacht ik ook tot ik een beroemde therapeut hoorde die tegen iemand zei: “Piekeren is niet fout, maar u piekert fout!” En hij leerde ons dat we onze piekergedachten tweemaal daags moesten opschrijven in een piekerschrift (maar nooit voor het slapen). En gek genoeg: het helpt.
In de psychologie is de meest gebruikte methode de cognitieve therapie. Dus ja, zij zijn ervan overtuigd dat je je denken kunt veranderen. Maar heb je daar altijd therapie voor nodig? Absoluut niet! Ga gewoon eens naar buiten. Kom in beweging. Doe wat anders. Doorbreek je patroon. Wandelen. Adem in die frisse lucht, kijk eens naar wat er al opkomt in de tuin, naar de vele vogels en hun kleuren, naar uitbottende bomen en struiken. Kortom; richt je aandacht op iets anders dan je gedachten. Dat helpt echt. Is dat niet genoeg, dan kun je lastige gedachten gaan opschrijven. Zo precies mogelijk. Spreek ze hardop uit en zeg; ‘nu gooi ik je weg’. Je pakt het papier waarop ze staan en gooit ze letterlijk weg.
Als dat ook niet helpt kun je natuurlijk altijd hulp zoeken. Kijken waar die gedachten vandaan komen. Ontdek ze door te tekenen, zwart wit of kleur. Geef ze vorm. En neem dan waar met de vraag: ‘Hoe waar ze zijn?’ En waarom plagen ze je nog? Want ze zijn er nooit voor niets. Misschien hadden ze ooit wel een functie. Had je ze nodig en betekenden ze iets voor je? Als je zo kunt kijken als ware het een onderzoek of een ontdekkingstocht, kun je proberen ermee in het reine te komen. Vechten helpt bijna nooit. Dan maar vriendjes mee worden. En ontdekken dat jij de regisseur kunt worden over je denken. En dan maar met ze mee golven zoals bij Vincent tot het licht verandert.
