Onder het gilde der columnisten vind je uitzonderlijk weinig verpleegkundigen. Terwijl het toch bepaald een vak is waar wel iets over te zeggen en te schrijven valt. Thomas van der Meer (1986) vormt een goede uitzondering. In De Volkskrant bericht hij regelmatig uit de wereld van het verpleeghuis, de psychiatrie en (incidenteel) thuiszorg. In "Zullen we dan maar heel lang leven?" zijn een groot aantal van die columns gebundeld. Van der Meer is een begenadigd schrijver. En naar mijn stellige indruk ook een uitstekende verpleegkundige.
In zevenenveertig columns betoont hij zich een meester in de "hogere omgangskunde" met verpleeghuisbewoners met een gevorderd dementieel beeld en mensen die in psychiatrische centra verblijven. Van der Meer is daarbij verre van arrogant. Hij kent ook zeker twijfel en maakt de lezer op een plezierige manier deelgenoot van die twijfel. Bijvoorbeeld wanneer het gaat om de beste manier van omgaan met waarheidsvertekeningen en de achterdocht die daar soms mee gepaard gaan. Eigenlijk is die beste manier er niet volgens de schrijver. Het is maatwerk. Soms meeveren en soms de patiënt proberen zoveel mogelijk terug te halen in de realiteit.
Van der Meer maakt veel gebruik van humor, een noodzakelijke voorwaarde voor goed hulpverlenerschap. Tenminste: als die humor niet ten koste gaat van de bewoner/patiënt. Dat gaat het bij Van der Meer geenszins. Hij behoort tot de categorie zorgverleners die iets over zichzelf durft te vertellen, hoewel hij soms zwijgt over zijn homoseksualiteit en een niet bestaande echtgenote of vriendin opvoert. Om het voor bewoners -die niet door de wringer van de moderniteit zijn gegaan- niet "te ingewikkeld" te maken.
Van der Meer beschrijft ook erg goed het zeer herkenbare gevoel dat heel hard werken niet betekent dat je ook het gevoel hebt volledig werk geleverd te hebben. Integendeel. Knap is hoe hij daarbij wegblijft van cynisme. Hij twijfelt niet aan nut en noodzaak van het verpleegkundig beroep. Wel ervaart hij -zeker in het verpleeghuis, door Van der Meer beschreven als het "afvoerputje van de zorgverlening" - een gebrek aan waardering. Hij hekelt de holle mantra's die overheidsdienaren gebruiken om de zoveelste bezuiniging in de zorg van een ideologisch sausje te voorzien.
De uitgever Pluim presenteert ons "Zullen we dan maar heel lang leven?" als een boek over "menselijkheid en mededogen". Daar is geen woord aan gelogen. Een must read voor iedereen die de wondere wereld van verpleeghuis en psychiatrisch centrum (beter) wil leren kennen.
Thomas van der Meer, "Zullen we dan maar heel oud worden? Mijn werk in de zorg." Uitgeverij Pluim, oktober 2024. Prijs: 22,99 euro.
Job van Amerongen, verpleegkundige en columnist bij Proudies en DementieVisie.
