Het is niet zo verwonderlijk dat Anton Pieck dit stadje heeft uitgekozen voor zijn eigen museum. Hattem ademt dezelfde sprookjesachtige sfeer die je ook in zijn illustraties vindt. Deze Hanzestad kreeg al in 1299 stadsrechten van graaf Reinoud I van Gelre; gelukkig zijn veel historische gebouwen bewaard gebleven. Naast de voordeur van talloze monumentale gebouwen hangen de handige bruine ANWB-bordjes met informatie over de geschiedenis van het pand. Maar Hattem heeft nog twee andere musea die absoluut de moeite van een bezoek waard zijn en op loopafstand van elkaar te vinden zijn. Neem dan directgelijk een kijkje bij de veertiende-eeuwse stadspoort, die is echt een plaatje om te zien.
Omdat ik met het openbaar vervoer naar Hattem ben gegaan, begon ik mijn dag allereerst bij restaurant Banka op de Markt. Vanaf mijn gezellige tafeltje bij demet rondom vensterbanken keek ik uit op de toren van de romaanse Andreaskerk met een zeventiende-eeuwse torenspits; in de kerk is een doopvont uit de dertiende13e eeuw. Links tegen de kerktoren aangebouwd staat het Waag- en Hoofdwachtgebouw uit 1621. Van daaruit is het maar een paar minuten lopen naar het Bakkerijmuseum, te herkennen aan de goudkleurige krakeling aan de witte muur. Geniet hier van een echte bakkerslunch met belegde broodjes, suikerbrood en krentenwegge. Met mooi weer zit je ook heerlijk op het grote zonnige terras. Bij het restaurant hoort ook een poffertjessalon uit grootmoeders tijd waar bakkers aan het werk zijn. Naast het restaurant is de entree van het bakkerijmuseum, gevestigd in vijf historische panden die via een smalle ondergrondse tunnel met elkaar zijn verbonden. Dit is onder meer ook de reden dat je van tevoren een tijdslot moet reserveren. Je kijkt je ogen uit in de originele woonkamer met bedsteden, een bakkerij met antieke keuken, een winkeltje en een mooi ingerichte bakkerswinkel waar je elke zaterdag brood en banket kunt kopen. Op de bovenste verdieping hangen negen bakkerijprenten van de hand van Anton Pieck. Op zaterdag kunnen kinderen onder begeleiding van een van de bakkers (gratis) een peperkoekmannetje maken. En met een beetje geluk kun je ook een demonstratie bijwonen in het museumtheater van een van de bakkers die allerlei broodfiguren tevoorschijn tovert. Ook leuk om even binnen te lopen is de bakkerswinkel (een reconstructie uit 1900) net om de hoek in de Ridderstraat. Je kunt hier ook ouderwetse koeken en snoep kopen.
Loop na afloop de Ridderstraat en Achterstraat helemaal uit totdat je bij het Voerman Museum bent. Je ziet hier werken van onder andere kunstschilder Jan Voerman Ssenior (1857-1941) en zijn zoon Jan Voerman Jjunior (1890-1976). Voerman Ssenior is vooral bekend geworden doorom zijn onnavolgbare IJssellandschappen. Hij ging regelmatig met kunstschilder Jan Verkade naar Hattem, maar ook naar Kampen om er te schilderen. Voerman Jjunior kreeg als vijftienjarige al zijn eerste officiële opdracht; zijn grootvader Verkade vroeg hem om tekeningen voor een Verkade-natuuralbum te maken. In de twee zeventiende-eeuwse herenhuizen vind je behalve schilderijen van Jo Koster (1868-1944) ook archeologische vondsten. Aan de achterzijde van het museum is een museumcafé met een binnentuin met beelden. De tuin grenst aan de achterzijde van het Anton Pieck Museum.
Loop hierna verder naar molen De Fortuin aan de Molenbelt. Deze windmolen is gebouwd in 1816 op de plek waar ooit een middeleeuwse korenmolen stond. Je kunt de molen gratis bezoeken op zaterdagmiddag en ook hier kun je vers gemalen meelsoorten, pannenkoekenmeel, broodmix en cakemix kopen. Even verderop is dan het Anton Pieck Mmuseum. Je vindt er niet alleen een grote collectie aquarellen en olieverfschilderijen, maar ook veel tekeningen die de kunstenaar maakte voor de Efteling en zijn allereerste waterverftekening uit 1906. Na zijn dood ontving het museum een werkhoek met zijn stoel en een tafel vol tekenmateriaal. Op de benedenverdieping staat de originele etspers van Anton Pieck; hij drukte zelf zijn etsen en gravures op deze imposante pers. In de museumwinkel zijn allerlei mokken, schetsboekjes, kaarten en kalenders te koop.
Wanneer je de Noordwal helemaal uitloopt, kom je weer via de stadspoort aan de Geldersedijk. Op nummer 1a staat een theekoepel die in het midden van de negentiende eeuw is gebouwd voor de echtgenoten van de heren van de Sociëteit. Het staat naast het woonhuis dat Jan Voerman Senior voor zijn gezin met Anna Verkade aan het einde van de negentiende eeuw heeft laten bouwen. Het huis lag in zijn tijd aan de uiterwaarden van de IJssel. Aan de overkant van de Geldersedijk is een groot parkeerterrein, vlakbij de jachthaven van Hattem.
Restaurant Banka, Markt 5, Hattem
Bakkerijmuseum, Kerkhofstraat 13, Hattem
Voerman Stadsmuseum Hattem, Achterstraat 46-48, Hattem
Anton Pieck Museum, Noordwal 31, Hattem
Molen De Fortuin, Molenbelt, Hattem
Meer columns lezen van Ellie Brik? Klik dan hier.
