Amsterdam: het is een stad gebouwd op palen, geschaafd door wind en getijden, gevormd door handel, kunst, oorlog en liefde. En op zaterdag 21 juni 2025, precies 750 jaar nadat Amsterdam voor het eerst officieel werd genoemd in een tolprivilege van de Hollandse graaf Floris V, sluit de stad haar beroemdste grens – de A10-ringweg – voor het verkeer. Niet voor onderhoud, protest of asfaltwerkzaamheden, maar om zichzelf te vieren.
.png)
Voor één dag verandert het bonkende hart van de stad – normaal de snelweg die bewoners ontwijken en bezoekers negeren – in een levend museum, podium en park. Meer dan 280.000 Amsterdammers zullen samenkomen op het asfalt, van Nieuw-West tot de Watergraafsmeer, om 750 jaar stadsleven te vieren. Niet in een paleis of museum, maar midden op de weg waar alles samenkomt: de stad in haar rauwe, praktische, doorleefde essentie.
Het festival "Op de Ring" is geen nostalgisch eerbetoon, maar een uitgestrekt en ongepolijst liefdeslied aan het Amsterdam van nu. Bezoekers kunnen wandelen over het hete asfalt waar normaal vrachtwagens razen, dineren aan lange tafels tussen de opritten, luisteren naar koren bij afritten, dansen onder viaducten, en zelfs trouwen op de vluchtstrook. In Zuid-West komt een bos van 750 bomen, aangelegd voor één dag. Een mobiele toekomstvisioen, geplant in beton.
Wat begon als een symbolisch idee – "de stad weer even aan haar bewoners geven" – is uitgegroeid tot een uniek, collectief moment in de stedelijke geschiedenis. Hier ontmoeten de migrant die gisteren arriveerde de buurtbewoner van drie generaties, de schaker uit de Bijlmer het dansgezelschap uit Noord, de kickbokser en de klavecimbelspeler. In dit Amsterdam is iedereen erfgenaam van het verleden en mede-eigenaar van de toekomst.
De geschiedenis van Amsterdam begon met water, en eindigt er nooit mee. Toen Floris V het document tekende dat de bewoners van “Amestelledamme” vrijstelde van tol, was het niet meer dan een moerassige nederzetting aan de oevers van de Amstel. Maar de ligging – tussen het IJ en de Zuiderzee – maakte het onvermijdelijk: deze plek zou uitgroeien tot iets groters.
In de 17e eeuw barstte de stad open. Schepen vertrokken richting Java, Kaapstad en Paramaribo. De grachtengordel werd aangelegd, Rembrandt schilderde, Spinoza schreef, en kooplieden speculeerden. Maar elke bloei kent zijn schaduw. De rijkdom kwam met kolonialisme, uitbuiting en sociale ongelijkheid. Amsterdam groeide, kromp, herrees. Door oorlog, crisis, wederopbouw, vernieuwing.
Wat Amsterdam uniek maakt, is haar vermogen tot transformatie. Elke generatie geeft de stad opnieuw vorm, zonder haar kern te verliezen: openheid, koppigheid, handelingsdrift en humor.
De viering van 750 jaar Amsterdam blijft niet beperkt tot de ringweg. In augustus keert SAIL Amsterdam terug – het nautisch spektakel dat ooit begon als een bescheiden maritieme reünie, maar inmiddels is uitgegroeid tot een vijfdaagse ode aan het water. Tall Ships uit alle windstreken zullen het IJ bevolken, en miljoenen bezoekers worden verwacht langs de kades.
Onder het motto United by Waves wil SAIL dit jaar meer dan nostalgie bieden. De schepen symboliseren verbinding in tijden van klimaatdreiging, migratie en polarisatie. De zee verbindt, en Amsterdam weet dat als geen ander. Het is een stad gebouwd op de kracht van verbinding – vaak letterlijk, zoals de bruggen die haar buurten samenbinden.
Wie niet alleen wil vieren, maar ook wil begrijpen wat deze stad tot deze stad maakt, kan via het Proudies-platform de lezing “750 Jaar Amsterdam – verleden, heden, toekomst” terugkijken. Daarin duiken historici en stadmakers in de vragen: Hoe overleeft een stad zichzelf? Wat is er nodig om betekenisvol samenleven mogelijk te maken, ook in de volgende 750 jaar?
Meer weten of geïnspireerd raken? De Proudies-lezing over 750 jaar Amsterdam is terug te kijken via onze Huddle-omgeving.
