Op een doordeweekse ochtend in Stockholm, terwijl het verkeer langzaam op gang komt en de stad zich hult in het zachte licht van de zomerzon, opent Ingrid Larsson (68) haar met bloemen begroeide tuindeur. Ze zet haar gietertje klaar, plukt een paar frambozen en knikt vriendelijk naar haar buurvrouw die net haar perk vol dahlia’s schoffelt. “Het is hier alsof de tijd stilstaat,” zegt ze, terwijl ze over haar perkje met courgettes buigt. “En dat is precies wat ik nodig heb.”
.png)
Welkom in de wereld van de koloniträdgård — een typisch Zweeds fenomeen dat stilletjes een sleutelrol speelt in het welzijn van duizenden stadsbewoners. Deze kleine volkstuintjes, vaak niet groter dan een paar honderd vierkante meter, vormen groene enclaves te midden van stedelijke dynamiek. Elke tuin beschikt meestal over een klein houten huisje, waar men kan lezen, koken of zelfs een nachtje logeren.
Wat ooit begon als een initiatief om arbeidersgezinnen toegang tot frisse lucht en eigen groente te geven, is uitgegroeid tot een geliefde Zweedse traditie. De eerste kolonietuin in Zweden werd al in 1895 aangelegd. Inmiddels telt het land ruim 25.000 van dit soort tuintjes, vaak ondergebracht in verenigingen en geliefd bij jong én oud.
Voor veel Zweden zijn de koloniträdgårdar meer dan een hobby. Ze zijn een plek van herstel, ritme en verbinding. In een samenleving waar technologische vooruitgang en prestatiedruk hand in hand gaan, bieden de tuintjes een stille tegenbeweging — een fysieke ruimte om te vertragen. “Ik ben hier elke dag,” zegt Lars (72), een voormalig leraar die met zijn vrouw een tuinhuisje deelt. “Niet omdat ik moet, maar omdat het me herinnert aan wat echt telt. De geur van de aarde. Een goed gesprek over de heg. Een komkommer die je zelf hebt gekweekt.”
De voordelen zijn tastbaar. Onderzoek wijst uit dat mensen die regelmatig tijd doorbrengen in een volkstuin minder stress ervaren, gezonder eten en meer sociaal contact hebben. In sommige kolonies worden gemeenschappelijke maaltijden georganiseerd, met producten uit de eigen tuin. Anderen bieden workshops aan: van composteren tot bijenhouden. “Het is een mini-maatschappij, maar dan met bloemen,” grapt Ingrid.
De Zweedse overheid ondersteunt deze initiatieven, niet in de laatste plaats vanwege hun bijdrage aan duurzaamheid en stedelijke biodiversiteit. In veel steden bestaan wachtlijsten van jaren — een stille bevestiging van hun groeiende waarde in een tijd waarin de roep om rust en verbinding steeds luider klinkt.
Wat kunnen wij hiervan leren? Misschien dat welzijn niet altijd groots en meeslepend hoeft te zijn. Dat gezondheid begint bij een handvol radijsjes. Dat gemeenschap ontstaat wanneer mensen samen in de aarde wroeten en elkaars naam kennen.
De Zweedse koloniträdgård herinnert ons eraan dat een goed leven soms begint met een klein hekje, een houten huisje, en een stukje grond om voor te zorgen.
Heeft u zelf een volkstuin of droomt u ervan? Deel uw verhaal met de Proudies-community via redactie@proudies.nl.
