Wat jouw bloed je vertelt over een langer en gezonder leven

Een grootschalige Zweedse studie laat zien dat bepaalde bloedwaarden – zogenaamde biomarkers – verrassend veel zeggen over je toekomst. Niet alleen over de kans op ziekte, maar ook over hoe lang je in goede gezondheid kunt leven. En het goede nieuws? Veel van die waarden kun je zelf beïnvloeden.

Wat zijn biomarkers eigenlijk?

Biomarkers zijn stoffen in je bloed die iets vertellen over je lichamelijke toestand. Je kent er vast al een paar:

• Nuchtere bloedsuiker (glucose)
• Cholesterol (zoals HDL en LDL)
• CRP (een ontstekingswaarde)
• Hemoglobine of andere bloedwaarden

Ze worden vaak getest bij de huisarts, vooral als er klachten zijn. Maar volgens dit onderzoek zijn ze ook ontzettend waardevol als je je nog gezond voelt. Ze kunnen je namelijk vertellen hoe groot jouw kans is om gezond oud te worden.

Wat ontdekten de onderzoekers?

In dit onderzoek volgden wetenschappers ruim 12.000 mensen tussen de 47 en 94 jaar, soms wel tot 16 jaar lang. Ze keken niet alleen naar wie er ziek werd of overleed, maar ook naar welke bloedwaarden daar iets over konden zeggen.

De belangrijkste conclusies:

• Een hogere bloedsuiker (zelfs zonder diabetes) vergrootte de kans op het krijgen van een chronische ziekte én op overlijden.
• Hoog HDL-cholesterol (het ‘goede’ cholesterol) verlaagde die risico’s juist.
• Mensen die genetisch aanleg hadden voor een hogere bloedsuiker, hadden ook vaker gezondheidsproblemen. Maar als hun bloedwaarden wél goed waren, was dat risico veel lager.
• Een opvallende bevinding: mensen met een genetisch hogere ontstekingswaarde (CRP) hadden juist iets minder kans om te overlijden. Dit vraagt nog om verder onderzoek.

Wat kun jij hiermee?

Deze resultaten zijn belangrijk, ook als je geen medische klachten hebt. Je bloed vertelt namelijk een verhaal – en jij kunt dat verhaal beïnvloeden.

Drie dingen die jij nu al kunt doen:

1. Laat je bloedsuiker meten. Dit kan vaak via de huisarts of een preventieve gezondheidscheck. Een gezonde bloedsuiker helpt je chronische ziektes voorkomen.
2. Zorg goed voor je cholesterol. Vooral het HDL-cholesterol blijkt belangrijk. Je verhoogt deze waarde met gezonde vetten, beweging en niet roken.
3. Gebruik bloedonderzoek niet alleen om ziekte op te sporen, maar ook om gezondheid te bewaken. Zie het als een kompas voor de toekomst.

Waarom dit juist nu belangrijk is

We leven langer dan ooit – maar de kunst is om ook lang gezond te blijven. Wat dit onderzoek laat zien, is dat kleine veranderingen vandaag, grote impact kunnen hebben op je leven morgen. Denk aan beter eten, meer bewegen, stoppen met roken of beter slapen. Het zijn misschien open deuren, maar ze hebben écht effect – en dat is nu wetenschappelijk onderbouwd.

Jij hebt meer invloed dan je denkt

Een gezond leven komt niet alleen uit een potje of via de huisarts. Het begint bij zelfinzicht – weten waar je staat en wat je kunt doen. En dat begint vaak… bij een klein buisje bloed.

Dus: wanneer heb jij voor het laatst je bloedsuiker of cholesterol laten meten?

Bron:
Li X, Ploner A, Wang Y, et al. Clinical biomarkers and associations with healthspan and lifespan: Evidence from observational and genetic data. EBioMedicine. 2021. DOI: 10.1016/j.ebiom.2021.103318

‍