Waarom steeds meer mensen willen blijven werken tijdens pensioen

Maar de toename is niet enkel demografisch of economisch. Uit onderzoek blijkt dat veel gepensioneerden bewust kiezen voor “doorwerken” — niet per se uit noodzaak, maar uit verlangen naar zingeving, sociale betrokkenheid en mentale uitdaging. Voor veel mensen past een “goede oude dag achter de geraniums” niet meer bij hoe ze in het leven staan. Ze willen actief blijven, bijdragen, betekenis ervaren — en dat is een heel eigen, bewuste levensstijl geworden.

Die ontwikkeling past mooi binnen de grotere maatschappelijke context van vergrijzing en krapte op de arbeidsmarkt. Voor werkgevers kan het inzetten op oudere medewerkers uitkomst bieden, en voor ouderen zelf biedt doorwerken kansen voor maatschappelijke relevantie en een gezond leven.

Wat onderzoek zegt over de betekenis van doorwerken: zingeving, gezondheid, sociale verbinding

• Werken na pensioen — wat men in de literatuur “bridge employment” noemt — is in meerdere landen onderzocht. Over het algemeen blijkt dat voortgezet werk, zelfs in deeltijd, kan bijdragen aan een sterkere levensvreugde, sociale contacten, mentale scherpte en een gevoel van nut.
• Volgens medisch advies van onder meer Harvard Health Publishing kan werken of actief blijven ook bijdragen aan gezondheid én aan het behoud van cognitieve vaardigheden.
• Sociaal-psychologisch past dit bij de zogenoemde Activity Theory (aging): volgens die theorie draagt actief blijven — met werk, sociale contacten, hobby’s of engagement — bij aan grotere levensvreugde en kwaliteit van leven op latere leeftijd.
• Uit kwalitatief onderzoek blijkt verder dat veel doorwerkers niet primair financieel gemotiveerd zijn: het gaat eerder om zingeving, sociale verbondenheid, het voortzetten van een rol in de maatschappij.

Kortom: doorwerken is voor velen een manier om pensioen te herdefiniëren - niet als “einde van werken”, maar als overgang naar een nieuwe, bewuste levensfase waarin werk - al dan niet in aangepaste vorm - nog betekenis kan hebben.

Vragen die je jezelf kunt stellen om de juiste match te vinden

Als jij overweegt om door te werken tijdens je pensioen - of daar al mee bezig bent - is het waardevol om stil te staan bij wat je écht wilt. Onderstaande vragen helpen je om te ontdekken of doorwerken past bij hoe jij in het leven staat, bij je levensfase, en bij je behoefte aan zingeving.

1. Waarom wil ik doorwerken?
   • Is het vooral voor financieel comfort — of vooral voor zingeving, sociale verbinding, mentale uitdaging?
   • Wat mis ik het meest als ik helemaal stop met werken? Structuur? Contacten? Het gevoel iets bij te dragen?
2. Wat past bij mijn levensfase en energie?
   • Hoeveel uren wil en kan ik per week werken? Fulltime, parttime, of een paar uurtjes per week? Veel doorwerkers kiezen voor 16 uur per week of minder.
   • Hoe zit het met mijn gezondheid en vitaliteit? Fysiek en mentaal? Veel 55-plussers zijn nog fit en willen dat graag zo houden.
   • Wil ik liever flexibel, zelfstandig, of opnieuw in vaste dienst? (Deeltijd, zzp, vrijwilligerswerk, consultancy?)
3. Welke vorm van werk past bij mijn waarden en verlangens naar zingeving?
   • Zoek ik betekenisvol werk — iets met maatschappelijke impact, met mensen, met delen van kennis of ervaring? (Denk aan een “encore-carrière”: werk dat niet per se carrière is, maar voldoening geeft.)
   • Wil ik iets nieuws leren, me ontwikkelen, of iets teruggeven — of liever iets bekends en vertrouwd oppakken?
   • Wil ik socialiseren, collega’s zien, onderdeel blijven van een team — of liever zelfstandig, flexibel en op mijn eigen tempo?
4. Hoe verhoudt dit werk zich tot de rest van mijn leven?
   • Past werk bij mijn andere plannen: tijd voor familie, hobby’s, rust, reizen?
   • Wat betekent doorwerken financieel: extra inkomen, pensioen aanvullen, zekerheid — of weinig om over na te denken?
   • Wat is de balans tussen werk, rust, plezier en betekenis — en hoeveel wil ik daarvan behouden?
5. Wat is mijn duurzame motivatie?
   • Zou ik dit werk over vijf jaar nog willen of kunnen doen?
   • Is het iets dat energie geeft — of dat vooral “moet”?
   • Voelt het authentiek, of eerder als sociaal of economisch “moeten meedoen”?
6. Hoe flexibel en toekomstgericht wil ik zijn?
   • Wil ik me beschikbaar houden voor groei, veranderingen, of liever rust en stabiliteit?
   • Ben ik bereid om nieuwe rollen, functies of velden te ontdekken — of liever iets dat vertrouwd is?

Hoe deze vragen jou kunnen helpen en waarom dat ertoe doet

Door jezelf deze vragen te stellen, geef je betekenis aan je pensioen — niet als eindpunt, maar als nieuw hoofdstuk. Je voorkomt dat je “zomaar iets gaat doen” dat niet past bij wie je bent of hoe je leeft. In plaats daarvan creëer je een koers die aansluit bij jouw waarden, energie, behoeften en dromen.

Bovendien: wanneer werk aansluit bij jouw verlangens, is de kans groter dat het bijdraagt aan je welzijn — niet alleen mentaal, maar ook sociaal en lichamelijk. Onderzoek uit de gezondheid- en welzijnsliteratuur wijst uit dat actief blijven werken, op een manier die bij je past, kan bijdragen aan vitaliteit en levenskwaliteit.

Voor organisaties en werkgevers biedt het erkennen van deze diversiteit ook kansen: ouderen kiezen bewust voor flexibel, betekenisvol werk, niet per se carrière in de traditionele zin maar “werk met waarde”. Voor jou kan het een manier zijn om je pensioen vorm te geven op jouw manier — met autonomie, waardigheid en zingeving.

Een oproep: hoe kijk jij naar pensioen en doorwerken?

Misschien herken je iets in deze trends en vragen. Misschien denk je: “Ja, ik zou best willen doorwerken — maar dan op mijn eigen manier.” Of je twijfelt, weet nog niet wat je zoekt. Hoe dan ook: het loont om stil te staan bij jou — jouw verlangens, jouw waarden, jouw energie.

Dus: neem de tijd. Stel jezelf de vragen. Praat erover met je partner, vrienden, of oud-collega’s. Verken mogelijkheden. En misschien wordt je pensioen geen einde van werken, maar het begin van iets nieuws — iets dat past bij wat jij belangrijk vindt, in deze fase van je leven.

‍