Toen Janine (66) op haar laatste werkdag een bos bloemen kreeg en werd uitgezwaaid door collega’s, voelde het alsof ze een houvast verloor. “Dertig jaar lang wist ik elke ochtend waar ik naartoe moest, wat mijn rol was. En toen… was het stil.” Voor veel mensen is pensioen een stip op de horizon waar ze jarenlang naartoe hebben gewerkt. De belofte van vrijheid, reizen, uitslapen, tijd voor jezelf. Maar uit recent onderzoek onder duizenden Nederlanders blijkt: 53% vindt het onverwacht ingewikkeld om met pensioen te gaan.
.png)
“Het is alsof je ineens uit het verhaal wordt geschreven.”
Wat maakt deze fase zo complex? En waarom zijn we er zo slecht op voorbereid?
De beelden die we hebben van pensionering zijn vaak eendimensionaal: cocktails aan het zwembad, eindeloze vakanties, een moestuin vol tijd. Maar de realiteit is minder idyllisch.
“Veel mensen ervaren de overgang als een identiteitscrisis,” zegt socioloog en ouderdomsdeskundige Marleen van Dijk. “Werk is jarenlang een structuur, een spiegel van je waarde. Als dat wegvalt, komt de vraag: wie ben ik eigenlijk, zónder functie?”
Uit gesprekken met tientallen gepensioneerden blijkt dat veel mensen pas ná pensionering ontdekken hoeveel van hun sociale contacten, zelfvertrouwen en dagelijks ritme aan werk verbonden waren.
Voor Erik (64), voormalig projectmanager, sloeg het zwarte gat toe in de tweede maand na zijn pensioen. “De eerste weken voelde het als vakantie. Daarna kwam de onrust. Ik werd wakker en had geen idee wat ik met de dag aan moest.”
Psychologen wijzen erop dat pensionering vaak gepaard gaat met verlieservaringen: van status, collega’s, en het gevoel ertoe te doen. Tegelijkertijd bestaat er weinig publieke ruimte om deze worsteling te bespreken. “We verwachten dat mensen zich vooral dankbaar voelen,” zegt Van Dijk. “Maar veel gepensioneerden voelen zich juist schuldig over hun onvrede.”
Wat deze derde levensfase zo bijzonder maakt, is dat ze zich uitstrekt over tientallen jaren. Nooit eerder in de geschiedenis leefden mensen zo lang ná hun pensioen. En toch hebben we nauwelijks kaders om deze periode actief vorm te geven.
“Er is geen handleiding voor wie je wordt als je niet meer bent wie je was,” zegt schrijver en emeritus hoogleraar Jaap Peters. “We zien steeds meer mensen zoeken naar betekenis, willen bijdragen, opnieuw uitvinden wie ze zijn – maar de routekaart ontbreekt.”
Bij Proudies zien we het anders. Met pensioen gaan is geen eindpunt. Het is het begin van iets nieuws. Maar dan wél met aandacht voor de complexiteit van die transitie.
Daarom ontwikkelden we de Proudies Pensioengids: een digitale gids van meer dan 60 pagina’s, vol theorie, persoonlijke verhalen, reflectievragen en oefeningen. Geen kant-en-klare antwoorden, wel richting.
Voor iedereen die net met pensioen is, of daar binnenkort naartoe groeit. Voor wie wil heroriënteren, verdiepen, en deze fase met hoofd én hart wil omarmen.
🟡 Download de gids voor €14,99
🟡 Of ontvang ‘m gratis bij het Proudies Jaarabonnement
