Tijd om je carrière opnieuw uit te vinden

Volgens de Amerikaanse hoogleraar en schrijver Arthur C. Brooks is dat geen teken van verval, maar van groei. In zijn boek From Strength to Strength: Finding Success, Happiness, and Deep Purpose in the Second Half of Life beschrijft hij hoe ieder mens in zijn carrière twee ‘curves’ doorloopt – en waarom de tweede vaak rijker, rustiger en zinvoller kan zijn dan de eerste.

De eerste curve: presteren, groeien, excelleren

De eerste curve draait om opbouw en ambitie. Het is de fase waarin je vooruit stormt, leert, innoveren vanzelf gaat en je voldoening haalt uit prestaties. Brooks noemt dit de periode van de ‘fluid intelligence’ – de vloeiende intelligentie die ons in staat stelt om snel te denken, problemen op te lossen en creatief te vernieuwen.

Maar wetenschappelijk onderzoek laat zien dat die cognitieve piek niet eeuwig aanhoudt. De Amerikaanse psycholoog Raymond Cattell toonde al in de jaren zestig aan dat deze vorm van intelligentie meestal rond je veertigste of vijftigste begint af te nemen (Bron: Journal of Gerontology, 1963).

Daarna proberen velen die daling te compenseren door nóg harder te werken. Meer uren, meer druk, meer van hetzelfde. Brooks noemt dat de “striver’s curse” – de neiging om vast te houden aan het oude succesrecept, terwijl de omstandigheden veranderen.

De tweede curve: wijsheid, betekenis en verbinding

Het goede nieuws: terwijl je snelheid en vernieuwingsdrang afnemen, groeit een ander soort kracht. Brooks noemt dat de ‘crystallized intelligence’ – de kennis, ervaring en wijsheid die je in de loop der jaren hebt opgebouwd.

Op die tweede curve gaat het minder om snelheid, en meer om inzicht. Minder om presteren, en meer om bijdragen. Het is de fase waarin je niet langer excelleert door de eerste te zijn, maar door anderen verder te helpen.

Onderzoek van Harvard Business School laat zien dat mensen die hun loopbaan in deze fase herdefiniëren – met meer aandacht voor zingeving, mentoring en samenwerking – vaak meer levensvoldoening ervaren dan zij die proberen hun vroegere prestatieniveau vast te houden (Bron: Harvard Business Review, 2022).

Je gaat van “ik presteer” naar “ik draag bij”. Van persoonlijk succes naar gedeelde betekenis.

Wanneer weet je dat het tijd is voor verandering?

Er zijn signalen die erop wijzen dat je eerste curve zijn einde nadert:

• Je merkt dat je werk je minder energie geeft dan vroeger.
• Je voelt dat je minder scherp bent, of dat je motivatie verschuift.
• Je vraagt je vaker af: “Is dit het nog wel?”
• Je hunkert naar meer rust, ruimte of betekenis.

Als je dit herkent, is dat geen reden tot paniek. Het is een uitnodiging om te onderzoeken hoe je verder wilt groeien — niet door harder te rennen, maar door bewuster te kiezen.

Vijf stappen om je carrière opnieuw uit te vinden

1. Herken het kantelpunt
Sta stil bij wat je voelt. Merk je dat het harder wordt om dezelfde energie op te brengen? Dan is dat een teken dat je manier van werken niet meer helemaal bij je past.

2. Onderzoek wat voor jou echt belangrijk is
Wat drijft je in deze fase van je leven – vrijheid, betekenis, rust, verbinding? Laat die waarden leidend zijn bij je keuzes.

3. Maak je ervaring zichtbaar
Je hebt in de loop der jaren enorm veel kennis en wijsheid opgebouwd. Hoe kun je die inzetten voor anderen? Denk aan mentoring, coachen, adviseren of lesgeven.

4. Durf opnieuw te beginnen
Heruitvinden hoeft niet radicaal te zijn. Soms is het een verschuiving van rol: van specialist naar mentor, van manager naar coach, van ondernemer naar raadgever.

5. Richt je op groei in plaats van glorie
Laat oude definities van succes los. Richt je op voldoening, relaties en balans. Wat wil je bijdragen, in plaats van bewijzen?

De tweede helft als kans

Onderzoek van het Stanford Center on Longevity (2021) laat zien dat mensen die hun tweede levenshelft richten op zingeving en autonomie meer geluk en minder stress ervaren dan zij die blijven hangen in prestatiedruk. De sleutel ligt in herwaarderen wat je al hebt opgebouwd – en het inzetten voor iets nieuws.

Zoals Brooks schrijft:

“The key to happiness in the second half of life isn’t clinging to success — it’s learning how to let go, and to give back.”

De tweede helft van je carrière hoeft dus geen afbouw te zijn, maar een verdieping. Je beschikt over ervaring, empathie en perspectief – kwaliteiten die van onschatbare waarde zijn.

Dus als harder werken niet meer werkt, is dat misschien geen teken dat je opraakt, maar dat je toe bent aan een volgende curve. Een fase waarin het niet meer draait om meer, maar om beter. Niet om winnen, maar om betekenis.

En dat kan zomaar de mooiste periode van je leven worden.

‍