Stel je voor: je opent de luiken van een eeuwenoud huis in een Siciliaans dorp, hoort het geluid van een kerkklok, ruikt versgebakken brood en beneden wenkt de buurvrouw met een mand citroenen. Geen groot hotel, geen anoniem resort — maar een albergo diffuso: een ‘verspreid hotel’, dat zich niet in één gebouw bevindt, maar door het hele dorp slingert.
In Sicilië, waar de toeristische sector de laatste jaren te maken kreeg met schommelingen en leeglopende dorpen, is dit concept uitgegroeid tot een hoopvol model. Oude huizen worden niet langer afgebroken of verlaten, maar omgetoverd tot charmante kamers en appartementen. De receptie zit in het voormalige gemeentehuis, het ontbijt eet je bij de lokale bakker, en het diner? Dat wordt bereid door de buurman die ooit chef was in Palermo.
Het bijzondere aan deze zogenoemde scattered hotels is de combinatie van authenticiteit en comfort. Je verblijft niet naast een dorp, maar erin. Het is slow travel in zijn puurste vorm: wandelen over geplaveide straten, praten met bewoners, wijn drinken in de dorpsbar waar iedereen je begroet alsof je er al jaren komt.
In het plaatsje Gagliano Castelferrato, diep in het hart van Sicilië, opende een van de eerste succesvolle voorbeelden. Wat ooit een bijna verlaten bergdorp was, leeft nu weer op dankzij reizigers die iets anders zoeken dan strand en drukte. De lokale jongeren die ooit vertrokken, keren terug om in het toerisme te werken — als gids, kok of ambachtsmaker.
Voor jou als reiziger betekent dit een nieuwe manier van vakantie vieren. Je bent niet enkel bezoeker, maar onderdeel van een levend verhaal. De wijn die je drinkt, is gemaakt door de buurman; het linnengoed komt van de lokale wever; en het uitzicht — over heuvels vol olijfbomen — voelt des te mooier omdat je weet dat jouw verblijf bijdraagt aan de toekomst van deze plek.
Overal op Sicilië duiken scattered hotels op: in Petralia Sottana in het Madonie-gebergte, in de barokke steegjes van Modica, en zelfs aan zee in het kleine vissersdorpje Marzamemi. De meeste kun je boeken via platforms als Alberghi Diffusi Italia of rechtstreeks via lokale coöperaties.
En misschien is dat wel de grootste charme: het voelt niet als toerisme, maar als thuiskomen op een plek waar je nooit eerder bent geweest.
Tip van Proudies:
Reis buiten het hoogseizoen, in mei of oktober. De temperaturen zijn zacht, de gesprekken langer, en het eiland laat zich dan van zijn meest authentieke kant zien.