In een industrie die nog altijd wordt gedomineerd door grote platenmaatschappijen, algoritmes en radiovriendelijke refreinen, is het zeldzaam dat een artiest volledig buiten het systeem opstijgt tot grote hoogten. Maar Rachel Agatha Keen – beter bekend als Raye – deed precies dat. En hoe. Wat begon als een pijnlijke strijd om artistieke autonomie, eindigde in een historische avond tijdens de BRIT Awards van 2024, waar ze met zes beeldjes naar huis ging – meer dan wie dan ook ooit in één editie won. Dit is het verhaal van hoe een jonge vrouw met een unieke stem, onwrikbaar doorzettingsvermogen en een diepe liefde voor muziek, zichzelf opnieuw uitvond. En de wereld veroverde.
Raye werd geboren in 1997 in Zuid-Londen, als dochter van een Ghanese moeder en een Britse vader. Op haar veertiende schreef ze zich in aan de prestigieuze BRIT School, waar ook Amy Winehouse en Adele hun eerste muzikale stappen zetten. Haar talent was onmiskenbaar: een krachtige stem, een feilloos gevoel voor melodie en een indrukwekkende vaardigheid om haar emoties om te zetten in tekst en muziek.
Toch duurde het niet lang voordat ze in aanraking kwam met de beperkingen van de industrie. In 2014 tekende ze een contract bij Polydor Records, een dochterlabel van Universal Music. Jarenlang werkte ze mee aan talloze hits voor andere artiesten – van Beyoncé tot David Guetta – terwijl haar eigen debuutalbum steeds werd uitgesteld. “Ze wilden hits. Dansbare pop. Iets dat zou scoren op TikTok,” zei ze daar later over in interviews. Maar haar eigen werk – rauw, genre-overstijgend, vaak pijnlijk persoonlijk – paste niet in het gewenste plaatje.
In juni 2021 maakte Raye via Twitter publiekelijk bekend dat ze nooit toestemming had gekregen om haar album uit te brengen, ondanks jarenlang schrijven en opnemen. Haar boodschap sloeg in als een bom: “Ik ben klaar met wachten. Ik ben geen product. Ik ben een artiest.”
Niet veel later verbrak ze haar contract met Polydor. Voor veel artiesten zou dit het einde zijn geweest – een stap terug in een industrie waar toegang tot playlists, radio en marketing vaak via de labels loopt. Maar voor Raye was het een bevrijding.
In februari 2023 bracht ze als onafhankelijke artiest haar debuutalbum uit: My 21st Century Blues. Het album was een caleidoscopisch portret van haar ziel. Geen compromissen. Geen radiovriendelijke filter. Wel soul, jazz, trap, blues, gospel, en scherpe teksten over misbruik, seksisme en depressie.
De single “Escapism”, een duet met 070 Shake, werd onverwachts een megahit. Dankzij TikTok en mond-tot-mondreclame steeg het nummer naar nummer 1 in het Verenigd Koninkrijk, en belandde zelfs in de Billboard Hot 100 in de VS – een unicum voor een onafhankelijke Britse artiest.
Critici prezen haar onbevreesde stijl. The Guardian noemde het album “een manifest van artistieke bevrijding”. De New York Times schreef: “Raye is het bewijs dat de toekomst van de muziek niet ligt in algoritmes, maar in oprechtheid.”
Op 2 maart 2024 vond de ware apotheose plaats. Tijdens de BRIT Awards – traditioneel het domein van grote labels – werd Raye zes keer bekroond, onder meer voor Album van het Jaar, Artiest van het Jaar, en Songwriter van het Jaar. Ze was de eerste vrouwelijke artiest ooit die deze laatste prijs in ontvangst mocht nemen.
In haar speech, zichtbaar geëmotioneerd, bedankte ze haar moeder, haar team – en zichzelf. “Ik heb mezelf keer op keer verteld dat ik het waard ben, zelfs toen niemand het wilde horen,” zei ze.
Het was niet alleen een persoonlijke overwinning, maar ook een symbolisch moment: een onafhankelijke vrouw van kleur, die zichzelf uit het systeem had bevrijd, werd nu erkend als het grootste muzikale talent van het land.
In juli 2024 werd Raye uitgenodigd om op te treden op het Montreux Jazz Festival, een podium waar eerder legendes als Nina Simone, Prince en Etta James schitterden. Voor velen was dit hét bewijs dat Raye’s muzikale bereik veel verder ging dan pop.
Haar set – later uitgebracht als het live-album Raye: Live at Montreux – bestond uit eigen nummers, afgewisseld met jazzy interpretaties van klassiekers zoals “Feeling Good” en “The Thrill Is Gone”. Ze werd begeleid door een 14-koppige band en een strijkkwartet.
Volgens critici was het concert “breathtaking”, “intiem en explosief tegelijk”, en “een spirituele ervaring”. De Zwitserse bergen huilden bijna mee toen ze “Ice Cream Man” zong, haar aangrijpende nummer over seksueel geweld. Ze bewees dat haar muziek niet alleen klinkt, maar ook raakt – diep, onverbiddelijk, menselijk.
Raye is meer dan een zangeres. Ze is een verhalenverteller, componist, activist, overlever. Ze schrijft al haar nummers zelf, produceert, arrangeert, en leidt haar eigen tourneeproducties. Ze kiest bewust voor live-instrumentatie, jazzy arrangementen en thematische diepgang. Haar muziek heeft een ruwheid die niet gemaakt is om te behagen, maar om te confronteren.
En dat maakt haar zo belangrijk in deze tijd. In een industrie die vaak draait om façade en commercie, brengt Raye echtheid. Niet alleen in wat ze zingt, maar in hoe ze leeft.
Wat de toekomst brengt voor Raye? Nieuwe albums, een wereldtournee, wellicht Grammy’s. Maar belangrijker: ze heeft bewezen dat het kan. Dat je, ook zonder grote machine, ook als jonge vrouw met een eigen visie, een plek kunt veroveren aan de top.
Haar verhaal is geen uitzondering meer. Het is een manifest. En het is nog maar het begin.
“Ik ben vrij,” zei Raye onlangs in een interview. “En als ik iets geleerd heb, is het dat vrijheid klinkt als muziek.”