De lessen van Charlie Mackesy

Het begon klein. Mackesy – geboren in 1962 in Engeland – werkte jarenlang als illustrator voor The Spectator en maakte portretten voor onder meer Oxford University Press. Zijn stijl: eenvoudig, kwetsbaar, menselijk. In interviews vertelt hij dat hij als kind al eindeloos tekende, op zoek naar troost en begrip. Na de dood van een goede vriend en een periode van verlies begon hij te tekenen wat hij zelf nodig had: zachtheid, verbinding, hoop.

Hij deelde zijn werk op Instagram, zonder groot plan. “Ik dacht dat het alleen vrienden zou raken,” zei hij later. “Maar het raakte duizenden anderen.” Binnen een jaar groeide zijn account uit tot een wereldwijde community. Mensen herkenden zichzelf in zijn tekeningen: de mol die altijd te veel taart eet, de jongen die verdwaalt, het paard dat huilt van ontroering.

Toen het boek in 2019 verscheen, werd het een fenomeen. Niet alleen bij kinderen, maar bij volwassenen die verlangden naar eenvoud in een overweldigende wereld. Inmiddels is het vertaald in tientallen talen en bekroond met talloze prijzen. In 2022 werd het verfilmd door de BBC — een animatie die Mackesy zelf mede regisseerde. De film won een Oscar en een BAFTA, en bracht zijn zachte penseelstreken tot leven in beweging en muziek.

De kracht van eenvoud

Wat Mackesy zo bijzonder maakt, is zijn vermogen om universele thema’s – angst, vriendschap, verandering – terug te brengen tot iets tastbaars. Wanneer de jongen vraagt: “Wat is het moedigste dat je ooit hebt gezegd?” en de mol antwoordt: “Help.” – is dat geen kinderlijke onschuld, maar volwassen wijsheid.

De kracht van dat ene woord herinnert je eraan dat kwetsbaarheid geen zwakte is, maar een vorm van moed. Mackesy’s taal is poëtisch, maar nooit zweverig. Hij gebruikt stilte, witruimte, en inktvlekken als deel van het verhaal. Alsof hij wil zeggen: zelfs wat misgaat, hoort erbij.

De kunst van zacht blijven

In een wereld die snelheid en efficiëntie viert, spreekt Mackesy over zachtheid en aandacht. Zijn boek is een pleidooi om opnieuw te leren luisteren – naar jezelf, naar anderen, naar de kleine momenten.

Hij zegt: “Niets mooiers dan iemand die aardig is, zonder reden.”
Die zin blijft hangen. Misschien omdat vriendelijkheid vaak onderschat wordt, zeker naarmate we ouder worden. We leren efficiënt te zijn, verstandig, doelgericht – maar vergeten soms dat tederheid ook een kracht is.

Wat we van Mackesy kunnen leren

1. Vriendschap als kompas. In het boek is vriendschap geen toevallig bijproduct, maar de kern. Samen wandelen de vier vrienden door het landschap, pratend over angst en liefde. Het is een herinnering dat we het leven niet alleen hoeven te begrijpen – we hoeven het alleen maar samen te dragen.
2. Kwetsbaarheid als kracht. De mol die te veel eet, de vos die stil blijft, het paard dat huilt – Mackesy laat zien dat imperfectie niet iets is om te verbergen, maar iets dat ons mens maakt.
3. Verandering als groei. De reis van de vier is geen zoektocht naar een bestemming, maar een uitnodiging om te blijven leren. Verandering hoort bij het leven, en misschien is de enige constante dat we mogen blijven groeien – op elke leeftijd.
4. Zachtheid als verzet. In tijden van onrust is vriendelijk blijven een daad van moed. Mackesy’s boek is niet naïef; het is radicaal in zijn menselijkheid.

Een uitnodiging

Misschien is dat wat De jongen, de mol, de vos en het paard zo bijzonder maakt: het leest als een gesprek met een oude vriend. Geen oordeel, geen haast. Alleen de stille geruststelling dat het goed is om te voelen, om te twijfelen, om mens te zijn.

En misschien, als je het boek dichtslaat, voel je iets dat zeldzaam is geworden: rust. De wetenschap dat zachtheid – ook jouw zachtheid – ertoe doet.

“Wat wil je later worden?” vroeg de mol.
“Lief,” zei de jongen.

‍