Sommige romans lezen als een avontuur, andere als een les, en weer andere nestelen zich in je onderbewustzijn om daar langzaam hun sporen achter te laten. Tandenjager, de nieuwste roman van Auke Hulst, doet het allemaal. Dit grimmige, stijlvolle en verontrustend actuele boek neemt de lezer mee naar het begin van de 19e eeuw, naar de slagvelden van Europa, waar het leven goedkoop is en tanden een kostbaar bezit.
.png)
Wie al eerder werk van Hulst las, weet dat hij taal gebruikt als een fijn geslepen mes: ritmisch, trefzeker, vaak poëtisch, en altijd in dienst van het grotere verhaal. Maar Tandenjager is meer dan een stilistisch hoogstandje, het is een literair avontuur dat raakt aan thema’s die vandaag de dag nog altijd brandend actueel zijn: ongelijkheid, identiteit, sociale stijging en de prijs van ambitie.
Centraal in het boek staat Vos Jacobsz, een Nederlandse jongen van eenvoudige komaf, die zijn leven wijdt aan een macabere vorm van handel. Als “tandenjager” struint hij de slagvelden van Napoleontisch Europa af op zoek naar jonge doden met gave gebitten. De tanden die hij verzamelt, worden verkocht aan tandartsen die ze gebruiken om kunstgebitten te maken voor de rijken.
Na de Slag bij Quatre-Bras doet hij een vondst die alles verandert: een perfect gebit dat hij besluit niet te verkopen, maar in zijn eigen mond te laten transplanteren. Deze daad markeert zijn transformatie. In Londen krijgt hij toegang tot de hogere kringen en ontmoet hij een raadselachtige markiezin met een al even onberispelijk gebit. Zij opent voor hem een wereld van luxe, geheimen, verleiding en morele dubbelzinnigheid.
Hoewel de roman zich afspeelt in het begin van de 19e eeuw, is Tandenjager allesbehalve ouderwets. De vragen die Vos zich stelt: Wie ben ik? Wat is de waarde van een mensenleven? Wat moet je opofferen om erbij te horen? Zijn universeel en uiterst relevant in een tijd van groeiende ongelijkheid en sociale mobiliteit die steeds minder vanzelfsprekend is.
Auke Hulst verweeft deze vragen moeiteloos met een zintuiglijk en rauw verhaal. De roman is doordrenkt van sfeer, met scenes die balanceren tussen gotische horror en literaire verfijning. De geur van rottend vlees, het ijzige Londense mistlicht, het gepolijste porselein van aristocratische salons, Hulst zet een wereld neer die even betoverend als beklemmend is.
Wat Tandenjager bijzonder maakt, is de manier waarop Hulst de roman opbouwt: gelaagd, rijk en met literaire verwijzingen naar schrijvers als Dickens, Melville en Austen, maar ook met een duidelijke eigen stem. Zijn taalgebruik is zowel barok als trefzeker. De roman leest als een eerbetoon aan de klassieke literatuur, zonder archaïsch of zwaarwichtig te worden.
De hoofdfiguur Vos is allesbehalve eendimensionaal. Hij is een buitenstaander, een overlever, iemand met ambities en twijfels, die zich een plaats probeert te veroveren in een wereld die hem eerder zou vertrappen dan verwelkomen. Hij roept mededogen op, maar ook ongemak.
Tandenjager is een aanrader voor lezers die houden van literaire romans met historische diepgang en morele complexiteit. Het is geen luchtige kost, maar wie zich laat meeslepen door de stijl en de sfeer, wordt beloond met een verhaal dat blijft nagalmen.
Voor liefhebbers van romans die esthetiek koppelen aan maatschappelijke urgentie, is dit boek verplichte kost. Het spreekt tot de verbeelding én tot het geweten.
Bij Proudies kiezen we boeken die de tand des tijds kunnen doorstaan. Tandenjager is er zo een. Het is een roman die vragen stelt zonder pasklare antwoorden te geven, die je soms de adem beneemt en je dwingt verder te lezen, ondanks het ongemak. Een boek dat beklijft, niet omdat het behaagt, maar omdat het confronteert, verwondert en raakt.
Of u nu een liefhebber bent van geschiedenis, van stijlvol proza, of van verhalen die de rafelranden van de menselijke natuur onderzoeken: Tandenjager is een boek dat u niet mag missen.
“Een daverend literair avontuur.” – Trouw
“Hulst staat hier aan het toppunt van zijn kunnen.” – Knack
“Schitterende stank en onweerstaanbare gruwelen.” – NRC
