Stoppen met werken is een van de grootste veranderingen in je leven. Natuurlijk, het is fijn om de vrijheid te hebben, niet meer gebonden te zijn aan een kantoorschema of eindverantwoordelijkheid. Maar tegelijk is het ook het moment waarop je jezelf opnieuw moet gaan uitvinden. Want wie ben jij als werk geen deel meer uitmaakt van je identiteit?
In een samenleving waarin de vraag "Wat doe jij?" vaak gelijkstaat aan "Wie ben jij?", kan het wegvallen van werk aanvoelen als een verlies. En toch: pensioen is geen eindpunt. Het is het begin van een nieuwe fase. De kunst is om die fase bewust vorm te geven – met meer dan alleen een financieel plan.
Veel mensen beginnen met het rekenen: heb ik genoeg opgebouwd, hoe zit het met mijn AOW, wat zijn mijn vaste lasten straks? Logisch. Maar terwijl jij de cijfers in een Excel-bestand zet, vergeet je misschien de belangrijkste voorbereiding: hoe wil jij je dagen vullen? Waar ga jij straks voor uit bed komen, als niemand je agenda bepaalt?
Wie daar niet op voorbereid is, loopt het risico in een soort vacuüm terecht te komen. De eerste maanden zijn misschien heerlijk vrij. Maar dan begint het te knagen. Je mist structuur. Je mist betekenis. Misschien zelfs het gevoel ertoe te doen.
Psychologen noemen deze fase soms ‘de tweede levensberg’. De eerste berg draait om opbouwen – carrière, gezin, zekerheid. Maar na je pensioen begint die tweede berg: die van verdieping, bijdrage, inspiratie.
Dat klinkt misschien groot, maar het zit vaak in kleine dingen. Het gaat erom dat jij opnieuw betekenis vindt. In vrijwilligerswerk. In creativiteit. In tijd doorbrengen met je kleinkind. In een boek schrijven. Of juist in het leren van iets nieuws, waar je eerder geen tijd voor had.
Als je nadenkt over je pensioen, begin dan niet met de spreadsheets. Begin met deze drie vragen:
Wacht niet tot je afscheidborrel. Begin nu. Probeer eens een middag in de week vrij te houden voor iets wat niets met werk te maken heeft. Ga wandelen, word mentor, sluit je aan bij een leesclub of schrijf je in voor een cursus. Laat het experimenteren alvast beginnen.
Misschien ontdek je iets waar je straks écht naar uitkijkt. Iets wat niet draait om status of prestaties, maar om vervulling. En dan voelt je pensioen niet als het einde van een hoofdstuk – maar als het begin van een verhaal dat je zelf mag schrijven.
Je hebt straks misschien meer tijd dan ooit. De vraag is: waar ga je die voor gebruiken?