Stel je voor: je bent 14 jaar, het is woensdagmiddag en je pakt automatisch je telefoon. Instagram? TikTok? Snapchat? In Australië blijft het scherm sinds deze week leeg. Daar is een landelijk verbod van kracht op social media voor jongeren onder de 16 jaar. Platforms zijn verplicht om leeftijdsverificatie in te voeren – en wie dat niet doet, riskeert boetes die kunnen oplopen tot tientallen miljoenen euro’s.
.png)
Het is een radicale maatregel, uniek in de wereld. Terwijl socialmediabedrijven koortsachtig accounts sluiten en nieuwe verificatiesystemen optuigen, kijkt de rest van de wereld mee. Misschien jij ook.
De Australische overheid zegt: het is genoeg. Sociale media zouden te verslavend zijn, bijdragen aan cyberpesten en een negatieve invloed hebben op de mentale gezondheid van kinderen. Volgens de overheid gebruikte maar liefst 86% van de Australische kinderen tussen 8 en 15 jaar sociale media. Dat zijn meer dan een miljoen accounts die nu moeten verdwijnen.
Het idee erachter is helder: kinderen beschermen. Hen weer ruimte geven om kind te zijn, zonder de constante druk van likes, volgers en algoritmes die altijd aanstaan.
Socialmediaplatforms – van Instagram en TikTok tot YouTube, Reddit en Twitch – moeten nu actief controleren hoe oud hun gebruikers zijn. Dat gebeurt bijvoorbeeld via:
De eerste problemen dienen zich al aan. Systemen schatten leeftijden verkeerd in, jongeren omzeilen het verbod met VPN’s en er zijn zorgen over privacy. Want hoe veilig voelt het om persoonlijke of biometrische gegevens te delen met grote techbedrijven?
Misschien verbaast het je: 77% van de Australiërs steunt het verbod, blijkt uit onderzoek. Veel ouders ervaren opluchting. Minder schermtijd, minder online druk, minder pesten.
Tegelijkertijd klinkt er kritiek. Van jongeren zelf, van privacy-experts en van ouders die vrezen dat kinderen juist verdwijnen naar onzichtbare, ongereguleerde hoeken van het internet. Twee vijftienjarigen zijn zelfs een rechtszaak gestart: zij vinden dat hun stem letterlijk wordt buitengesloten.
Ook wordt gewezen op jongeren in afgelegen gebieden of uit gemarginaliseerde groepen, voor wie sociale media juist een belangrijke manier zijn om contact te houden en zichzelf te laten zien.
Dan rijst de vraag vanzelf: zou zo’n verbod ook in Nederland kunnen – of moeten – werken?
Ook hier groeit de bezorgdheid over schermgebruik, mentale gezondheid en de macht van sociale media. Tegelijk hechten we aan privacy, vrije meningsuiting en eigen verantwoordelijkheid. Tot nu toe kiest Nederland voor een mildere aanpak: mediawijsheid, ouderlijke begeleiding en richtlijnen, maar geen keihard verbod.
Toch zet Australië iets in beweging. Het dwingt je om opnieuw na te denken over vragen die misschien te lang zijn blijven liggen.
We zijn benieuwd naar jouw kijk hierop:
Praat mee. Want dit gesprek gaat niet alleen over jongeren, maar over hoe wij als samenleving omgaan met technologie, vrijheid en zorg voor elkaar.
