In de Nederlandse boekwinkels vind je uitgebreide afdelingen over mindfulness en zelfhulp. Heerlijk om door die boeken te bladeren. Ik noem een paar titels. ‘Mindful leven: Ontdek de kracht van ‘hier en nu’ en leer genieten van elk moment,’ of ‘Houden van dingen die niet perfect zijn.’ En: ‘Mijn ego heeft altijd gelijk.’ Intrigerend vind ik de ondertitel van ‘Dagboek manifesteren,’ die luidt: Maak je potentieel waar en creëer de werkelijkheid die je wenst.
.jpg)
Dat de honger naar dit soort boeken kennelijk onstilbaar is, zegt veel over hoe Nederland er mentaal aan toe is. Te veel, te vol, te snel, te prestatiegericht, de continue waan van de dag. Een onderliggende oproep van die boeken is: besteed tijd aan de dingen die je écht zelf graag wilt, in plaats van te doen wat ‘ze’ van je verwachten. Daar word je gelukkiger van.
Is dat echt zo? De focus op het individuele geluk en zelfontwikkeling heeft ook een andere kant, waar ik bijna nooit iemand over hoor. Je kunt jezelf niet gelukkig dénken. Het kan ontaarden in navelstaren over jezelf als de hoofdpersoon op je zelfgebouwde voetstuk, de held in je eigen verhaal. Met als risico dat als je mislukt, je jezelf daarvan de schuld geeft. Terwijl geluk ook afhangt van externe factoren waar je weinig aan kunt doen: ziekte, ongewilde scheiding, ontslag, geldproblemen, een overleden geliefde.
Ik ben kritisch op die ‘ik-op-een-voetstuk-trend.’ Gelukkig zijn hoeft niet alleen te zitten in te doen wat je zelf graag wilt, in je eigen pad in je leven vinden. Individuele maakbaarheid is een illusie waar je ook last van kunt krijgen. Als je je eigen ego en je eigen emoties zo groot maakt, gaat dat ten koste van je bijdrage aan de samenleving. Emoties zijn niet individueel, maar voltrekken zich tussen mensen.
Dus zet jezelf in beweging en doe iets voor anderen. Ik doe dat als vrijwilliger voor de lokale media, waarin ik mensen een podium geef die de wereld een beetje mooier willen maken. Als mediamaker lever ik daar een bescheiden bijdrage aan iets maatschappelijks. Als pensionado hoef ik niet meer te schitteren om elke maand de rekeningen te betalen.
Hoe lekker is het om je eens aan te passen aan je omgeving en te doen wat de anderen van je verwachten? Vergeet niet dat er mensen zijn die het belangrijk vinden om een ‘radertje in het systeem’ te zijn, schreef columniste Floor Rusman in NRC. De mensen die iets voor anderen willen doen, omdat ze nu eenmaal graag dienstbaar zijn.
= = =
Erik van Venetië is maandag 29 september om 20.30 uur gast in de Proudies Boekenclub: Meld je nu hier aan. Hij is schrijver van ‘Waar zijn we nu weer beland? Een pre-pensionado op zoek naar nieuwe wegen.’ Daarin beschrijft hij hoe een maandenlange camperreis zijn kijk op het leven heeft veranderd. Het boek verscheen eerder dit jaar bij Uitgeverij Lente en is te koop in de lokale boekwinkel en op de bekende websites. Uitgeverij Lente. Prijs: €21,99. E-book €11,99.
