Apo Whang-Od staat deze maand met haar 106 jaar als oudste persoon ooit op de voorkant van de Vogue. Ze is een Filipijnse tatoeëerder en de oudste levende “mambabatok”, een traditionele tatoeëerder van de Kalinga-stam in de Filipijnen. Ze is beroemd vanwege haar unieke tatoeagekunst, die ze al meer dan 80 jaar beoefent en doorgeeft aan de jongere generaties.

Ze woont in het afgelegen dorp Buscalan, op ongeveer 12 uur rijden van de hoofstad Manila. Het dorp is vanaf de weg te bereiken door middel van een inspannende klim van 1 uur door de rijstterrassen van de regio. Mede hierdoor is er een afstand van de buitenwereld, waardoor moderne gemakken Buscalan nog niet volledig hebben veranderd. Er is nog steeds geen mobiel signaal en slechts een schamel aantal bewoners heeft WiFi. Wel worden hutten regenbestendiger en steviger gebouwd dan vroeger. 

Apo Whang-Od begon op 16-jarige leeftijd haar carrière als tatoeëerder in het dorp. Als de eerste en enige vrouwelijke tatoeëerder reisde Whang-Od naar naburige en verre dorpen, waar ze heilige symbolen van haar volk op mensen te tatoeëerde, vooral nadat ze iets ingrijpends hadden meegemaakt. Pas in de laatste 15 jaar zijn haar klanten uitgegroeid tot buiten de regio, waarbij nu zelfs duizenden buitenlandse bezoekers haar ieder jaar nog bezoeken. 

Whang-Od heeft meer vrouwen dan mannen getatoeëerd, ook omdat in haar tijd niet-getatoeëerde vrouwen als onvolmaakt en ongewenst werden gezien. In een bekende “ullalim” (een traditioneel verhaal) wordt krijgsheld Banna verliefd op de mooie Lagunnawa. Hun getatoeëerde lichamen worden daarbij omschreven als tekens van eer, rijkdom, schoonheid en moed.

Nu worden traditionele tatoeages door de jongere generaties van de stam soms gezien als archaïsch en pijnlijk, al zorgen externe invloeden weer voor een opleving. Dit komt deels doordat tattoo-antropoloog Dr. Lars Krutak in Buscalan het Filipijnse segment van zijn Discovery Channel-serie Tattoo Hunter heeft gefilmd. Daar ontmoette hij Whang-Od, die destijds bijna 90 was en nog elke dag op de rijstvelden werkte.

Tegenwoordig tatoeëert Whang-Od alleen nog haar beroemde kleine drie stippen. Toch is ze nog steeds heel populair. Ze werkt zittend op een laag voetenbankje op de vloer en heeft haar eigen stijl: denk aan een groot bomberjack over een trainingsbroek en een bandana om haar voorhoofd. Haar werk en nalatenschap hebben een belangrijke rol gespeeld bijsdsdk het behoud van de inheemse tatoeage kunst van de Kalinga-stam en het promoten van de Filipijnse cultuur in het algemeen. Toch is het belangrijk dat dit ritueel niet te veel gecommercialiseerd wordt, om te voorkomen dat er sprake is van cultural appropriation, oftewel het toe-eigenen van een minderheidscultuur door de massa.

‍

Bron foto’s: Vogue Philippines 

‍